Interpersoonlijke neurobiologie belicht hoezeer we als mens in essentie relationele wezens zijn en helpt ons beter te begrijpen wat er precies gebeurt in deze relaties. Daardoor krijgen we vat op het verband tussen wat er objectief gebeurt in ons brein, onze subjectieve innerlijke ervaring (mind), én onze relaties. Zie video.
“IPNB is not a way of doing something, it is a way of understanding the nature of being human."
Dan Siegel
Mijn visie op Interpersoonlijke Neurobiologie
Interpersoonlijke neurobiologie werd ontwikkeld door de Amerikaanse psychiater Dan Siegel. Het is een interdisciplinair vakgebied. Startend met de vraag ‘What is the mind and how is it connected to the brain?’ ging Siegel met een team wetenschappers uit 40 verschillende disciplines (antropologie, sociologie, linguïstiek, wiskunde, fysica, biologie, psychologie, psychiatrie, …) op zoek naar een gemeenschappelijke grond. Hij baseerde zich voornamelijk op wetenschappelijke inzichten van de neurobiologie en op hechtingsonderzoek. Het uiteindelijke doel van IPNB is welbevinden en veerkracht te bevorderen, zowel op persoonlijk vlak, als tussen mensen onderling en in de samenleving als geheel.
Het spanningsveld tussen alleen-zijn en samen-zijn
Wat mij fascineert is hoe een mens doorheen zijn/ haar leven zich in relatie ontwikkelt. Een essentiële ontwikkelingstaak hierbij is om een evenwicht te vinden tussen enerzijds ons fundamenteel alleen-zijn en anderzijds onze ervaring van diepe verbinding.
Het is mijn overtuiging dat het meest eigene van elke persoon zich kristalliseert in hoe hij of zij vorm geeft aan dit spanningsveld. Hierin schuilt tevens een sleutel voor het therapeutische proces dat in zijn essentie bestaat uit een relationele co-creatie. Dit spanningsveld komt ook tot uitdrukking in de fysieke werkelijkheid van een persoon. Vandaar ook mijn bijzonder interesse als psychotherapeut in lichaamsprocessen.
Dit is ook wat Siegel onderzoekt in IPNB: hoe begrijpen we de connectie tussen enerzijds onze zeer subjectieve individuele ervaring en anderzijds hoe we met andere mensen in relatie bestaan? IPNB maakt deze link heel duidelijk en concreet en biedt een handvaten voor bijstelling ervan zo nodig.
Integratie als basis van gezondheid
Een essentiële bevinding van IPNB is dat integratie aan de basis ligt van gezondheid. Als bepaalde hersengebieden zich onvoldoende ontwikkeld hebben of als er onvoldoende verbinding is tussen de hersenonderdelen onderling, m.a.w als er een gebrek aan integratie is in de hersenen, dan ontstaan blokkades. Dit kan zich uiten in rigiditeit aan het ene uiteinde en/of in chaos aan het andere eind van het spectrum. Voorbeelden van rigiditeit: rumineren, er niet in slagen om flexibel te reageren op veranderingen in je leven, in relatie blijven vasthangen in vastgeroeste patronen,… Voorbeelden van chaos: overweldigd worden door emoties, je leven niet op orde krijgen, je ervaart je levensenergie als een los projectiel, je merkt een gebrek aan coherentie, jouw relatie krijgt geen vorm,…
Het goede nieuws is dat onze hersenen plastisch zijn. In de therapeutische relatie worden nieuwe ervaringen opgeslagen en nieuwe hersencircuits gericht gestimuleerd. Hierdoor wordt de natuurlijke flow naar integratie en gezondheid hersteld. Wanneer de verschillende hersengebieden elk goed ontwikkeld en geïntegreerd zijn met elkaar, ontstaat mentale gezondheid.
De variaties op dit thema zijn oneindig en dat maakt elke mens, elk verhaal, en elke relatie zo enorm boeiend en complex. Dit grijpt me aan, telkens weer. Ik word gedreven door een verlangen om dit steeds verder te begrijpen en om individuen en koppels bij te staan in het steeds opnieuw vinden van een beweging die (beter) past bij wie ze in essentie zijn.
In co-creatie experimenteren met flexibiliteit
Flexibel op het leven kunnen inspelen is essentieel om mentaal gezond te kunnen blijven. Anders dreigen we ooit vast te lopen of vastgeroest te raken in bepaalde patronen. Als psychotherapeut is het mijn streven is om er zorg voor de dragen dat de cliënt kan gaan experimenteren met flexibiliteit. Dat verruimt de mogelijkheden om het leven tegemoet te treden. Dit biedt perspectief en ruimte. Omdat patronen die ons blokkeren, gaan vastzitten in ons lichaam besteed ik aandacht aan lichaamsprocessen. Zo worden grenzen afgetast en leert iemand zichzelf beter kennen. Het doel van de psychotherapie is dat een persoon weer (of voor het eerst) flexibel, adaptief, coherent, energetisch en stabiel in het leven en in relaties staat.